بررسی تغییرات الگوی فضایی یخبندان های دوره ای ایران

هدف از پژوهش حاضر، تحلیل تغییرات خود همبستگی فضایی یخبندان های دوره ای ایران طی نیم قرن اخیر است. بدین منظور داده های روزانه دما طی دوره 1340-1383 از پایگاه داده اسفزاری استخراج و به منظور افزایش تفکیک زمانی پایگاه داده مذکور، مشاهدات روزانه دما از سال 1383 تا انتهای 1390 با بهره گیری از همان روش و همان تفکیک مکانی به پایگاه داده مذکور افزوده گردید. سپس با استفاده از امکانات برنامه نویسی در محیط نر م افزار متلب و سامانه اطلاعات جغرافیایی با استفاده شاخص موران به تحلیل تغییرات خود همبستگی فضایی یخبندان طی پنج دوره مساوی پرداخته شد. در این مطالعه، برای عملیات ترسیمی از نرم افزار سرفر بهره گرفته شد. نتایج نشان می دهد که بیشینه فراوانی وقوع یخبندان در تمام دوره ها، بیشتر در غرب، شمال غرب و شمال شرق قرار دارد که بر ارتفاعات منطبق هستند. در این میان، نواحی جنوبی کشور به علت موقعیت قرارگیری و همچنین، حاکمیت پرفشار پویشی در تمام دوره تقریباً فاقد یخبندان بوده است. با وجود این، به سمت دوره های اخیر (به ویژه از 1370 به بعد) وقوع یخبندا ن ها به شدت کاهش پیدا کرده است؛ به طوری که تحلیل تغییرات الگوی خود همبستگی فضایی یخبندا ن ها نشان داد که الگوی توزیع فضایی یخبندان ها طی سا لهای اخیر، کاهش محسوسی داشته است که با نتایج مطالعات در زمینه گرمایش جهانی مطابقت دارد.